Motto: „Gaździno, a ile to kosztuje u Was pobyt ? Panocku, w tym więksym pokoju 100 złotych za dzień, a w tym mniejsym - 150. Dlaczego !? A bo wicie, z tego mniejsego zobacycie Giewont, a z tego winksego - tylko stodołę Józka Gąsienicy!” [zasłyszane].
Jak rozumieć „ład przestrzenny” ?
Termin „ład przestrzenny” używany przez urbanistów (i nie tylko !) od dziesiątków lat, przepisem został po raz pierwszy zdefiniowany dopiero ponad 8 lat temu, w ustawie z dnia 27 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym [dalej: ustawa o PiZP]. Stało się tak pomimo tego, że już w ustawie z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym sprawy ładu przestrzennego wymieniono na pierwszym miejscu wśród zadań własnych gminy [Art.7.1.Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy: 1) ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej, (…)]. Ilekroć w ustawie o PiZP jest mowa o ładzie przestrzennym to zgodnie z przepisem art. 2 pkt 1 – „należy przez to rozumieć takie ukształtowanie przestrzeni, które tworzy harmonijną całość oraz uwzględnia w uporządkowanych relacjach wszelkie uwarunkowania i wymagania funkcjonalne, społeczno-gospodarcze, środowiskowe, kulturowe oraz kompozycyjno-estetyczne”. Charakterystyczne jest to, że wśród cech ładu przestrzennego wcale - wbrew dość powszechnej opinii oraz głosom krytyków - nie dominują kwestie „kompozycyjno-estetyczne”. Istotą ładu przestrzennego jest bowiem harmonijna całość oraz uporządkowane relacje wielu dotyczących przestrzeni uwarunkowań i wymagań, w tym społeczno-gospodarczych. Ład przestrzenny jest też nieodłącznym atrybutem konstytucyjnie gwarantowanego rozwoju zrównoważonego. Może dla uniknięcia nieporozumień należało zamiast terminu „ład” użyć (przez analogię do tego pojęcia w angielskim, francuskim, niemieckim i innych językach) słowa „porządek” (przestrzenny)?